Rất thường gặp những câu nói như “Vì tôi hấp thụ thức ăn quá tốt nên dễ tăng cân”. Chuyển hóa năng lượng từ thực phẩm nạp vào thường được coi là nguyên nhân chính cho việc tăng cân. Nhưng có những điều về chuyển hóa năng lượng bạn có thật sự biết chính xác.
Sự chuyển hóa năng lượng trong cơ thể
1. Năng lượng trong cơ thể là gì?
Năng lượng là nhiên liệu cần thiết cho quá trình sống, tăng trưởng, vận động và tiêu hóa thức ăn. Các chất sinh năng lượng sẽ tham gia vào các chu trình chuyển hóa khác nhau bên trong tế bào, thực chất là phản ứng oxy hóa các chất sinh năng lượng để tạo nên các chất chuyển hóa và kèm theo đó là các dạng năng lượng khác nhau, thường nhất là ở dạng nhiệt năng. Năng lượng này dùng làm cơ sở cho hoạt động tế bào, từ đó là cơ sở cho hoạt động của các cơ quan trong cơ thể.
Năng lượng trong cơ thể
2. Các dạng năng lượng trong cơ thể
♦ Nhiệt năng: duy trì thân nhiệt, phần nhiệt năng dư thừa thải ra ngoài bằng quá trình thải nhiệt.
♦ Động năng: giúp cho các cơ quan hoạt động.
♦ Điện năng: do dòng ion chuyển động qua màng, tạo điện thế màng tế bào.
♦ Hóa năng: Năng lượng tích lũy trong các liên kết hóa học. Quan trọng nhất là ATP và creatin phosphat.
3. Quá trình chuyển hóa trong cơ thể
Chắc hẳn bạn từng nghe nhiều đến chữ “chuyển hóa”? Đơn giản thì đây là tập hợp của tất cả các phản ứng sinh hóa diễn ra trong cơ thể. Khi bạn ăn, thức ăn vào cơ thể được tiêu hóa, đó là quá trình chuyển hóa. Khi cơ thể tiết ra các hormon giới tính, hormone căng thẳng, hoocmon tuyến tụy, tuyến giáp, đó cũng là “chuyển hóa”. Khi bạn di chuyển cơ bắp, đó cũng là “chuyển hóa”. Cùng tìm hiểu những thông tin bổ ích về lĩnh vực này nhé !
Quá trình chuyển hóa năng lượng trong cơ thể
Khi sự “chuyển hóa” của bạn được thiết lập, có thể nói đây là một thiết kế hoàn hảo nhất của tạo hóa, để giữ cho cơ thể bạn có thể sống sót. “Chuyển hóa” chính là cách mà cơ thể bạn thích ứng và thay đổi với tác động của thế giới bên ngoài để cơ thể chúng ta tồn tại. Một trong 4 quy luật của chuyển hóa, đó chính là hiệu suất của chuyển hóa.
4. Cách để thúc đẩy sự trao đổi chất trong cơ thể
♦ Tập luyện cơ bắp giúp tăng cường trao đổi chất
Cơ thể chúng ta liên tục đốt cháy calo, thậm chí khi ta không hoạt động. Đối với những người có cơ bắp thì quá trình này lại càng diễn ra nhanh hơn. Mỗi 450g cơ bắp tiêu thụ khoảng 6 calo/ngày chỉ để duy trì hoạt động, trong khi mỗi 450g mỡ chỉ đốt được 2 calo/ngày.
Tâp luyện thể thao mỗi ngày
♦ Nâng cao những bài thể dục
Các bài tập aerobic có thể không giúp bạn tăng cường cơ bắp nhưng giúp tăng sự trao đổi chất sau luyện tập. Quan trọng là bạn phải tự cố gắng nỗ lực. Ngoài ra, các bài tập cường độ cao sẽ giúp quá trình chuyển hóa diễn ra mạnh mẽ và kéo dài hơn.
♦ Uống nhiều nước thúc đẩy quá trình trao đổi chất
Cơ thể bạn cần nước để chuyển hóa calo. Khi cơ thể không đủ nước thì quá trình trao đổi chất cũng bị chậm lại. Một nghiên cứu cho thấy những người trưởng thành uống 8 ly nước (khoảng 2 lít nước hoặc nhiều hơn) mỗi ngày có thể đốt cháy được nhiều calo hơn những người chỉ uống 4 ly.
Uống nhiều nước thúc đẩy quá trình trao đổi chất
♦ Uống nước tăng lực vừa phải
Một vài thành phần trong nước tăng lực có thể đẩy mạnh quá trình chuyển hóa, chẳng hạn như chất caffeine có thể thúc đẩy sự trao đổi chất của cơ thể; đôi khi trong đó cũng chứa taurine – một loại axit amin làm tăng tốc chuyển hóa và đốt cháy mỡ thừa. Tuy nhiên, việc lạm dụng nước tăng lực cũng gây tăng huyết áp, lo lắng và mất ngủ cho một số người.
♦ Uống cà phê đen
Nếu uống được cà phê đen, bạn sẽ có thể tận hưởng nguồn năng lượng do nó đem lại. Uống một lượng vừa phải có thể giúp bạn tăng cường quá trình trao đổi chất. Caffeine trong cà phê có tác dụng giúp bạn ngăn ngừa mệt mỏi và thậm chí nâng cao sức bền khi bạn luyện tập.
cà phê đen
♦ Bổ sung thêm omega-3 hỗ trợ quá trình trao đổi chất
Tại sao ăn nhiều cá giàu axit béo omega-3 (cá hồi, cá trích, cá ngừ) lại giúp trao đổi chất tốt hơn? Lý do là omega-3 giúp cân bằng lượng đường trong máu và giảm các bệnh viêm cũng như giúp điều tiết quá trình trao đổi chất. Nó cũng có thể làm giảm lượng hormone leptin giúp đốt lượng mỡ thừa nhanh hơn.
Bổ sung Omega 3 cho cơ thể
♦ Phục hồi năng lượng với trà xanh
Trà xanh giúp phục hồi năng lượng
Trà xanh hoặc trà ô long chính là sự kết hợp hoàn hảo giữa caffeine với catechin – một chất có khả năng tăng cường sự chuyển hóa trong vài giờ. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng việc uống từ 2-4 tách trà thúc đẩy cơ thể đốt cháy thêm 17% calo khi kết hợp với việc luyện tập trong thời gian ngắn.
♦ Lựa chọn thức ăn nhẹ có lợi cho sức khỏe
Việc ăn nhẹ thường xuyên có thể giúp bạn giảm cân. Khi bạn ăn những bữa chính cách nhau trong nhiều giờ, sự trao đổi chất chậm lại giữa các bữa ăn. Khi bạn ăn nhẹ hoặc ăn vặt mỗi 3-4 giờ, quá trình chuyển hóa cũng được tăng cường khiến cho calo được đốt cháy nhiều hơn suốt cả ngày dài. Vài nghiên cứu chỉ ra rằng những người hay ăn nhẹ thường ăn ít hơn trong bữa ăn chính.
♦ Thêm vị cay cho bữa ăn giúp tăng cường trao đổi chất
Thức ăn cay có chứa những chất thúc đẩy quá trình trao đổi chất
Thức ăn cay có chứa những chất thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Một thìa ớt xanh hoặc đỏ có thể tăng sự chuyển hóa bên trong cơ thể bạn. Hiệu quả có thể tạm thời nhưng nếu bạn ăn cay thường xuyên, lợi ích có thể lớn hơn bạn nghĩ.
♦ Tiếp thêm năng lượng bằng protein
Cơ thể bạn đốt cháy nhiều calo hơn khi hấp thụ protein so với khi bạn hấp thụ chất béo hoặc carbohydrate. Một bữa ăn tốt cho sức khỏe cần có những thực phẩm giàu protein bởi chúng làm tăng mạnh quá trình chuyển hóa trong bữa ăn. Các nguồn protein phổ biến là thịt nạc bò, cá, thịt gà, đậu phụ, các loại đậu, hạt, trứng và chế phẩm ít béo từ sữa.
♦ Tránh tuyệt đối chế độ ăn kiêng cấp tốc
Tránh chế độ ăn kiêng cấp tốc
Mặc dù chế độ ăn kiêng cấp tốc có thể giúp bạn giảm được vài kg nhưng nó cũng có một tác dụng phụ là làm giảm cơ bắp, từ đó giảm luôn quá trình chuyển hóa của cơ thể bạn. Cuối cùng, thậm chí bạn sẽ tăng cân nhanh hơn lúc trước vì một khi quá trình trao đổi chất chậm lại, cơ thể cũng đốt cháy ít calo hơn.
Qua những thông tin trên bạn đã hiểu hơn về sự trao đổi năng lượng trong cơ thể rồi đúng không nào? Thay đổi lối sống lành mạnh cùng với những cách ở trên có thể làm tăng tỷ lệ trao đổi chất của bạn. Tỷ lệ trao đổi chất cao có thể giúp bạn giảm cân, duy trì cân nặng hợp lý và cho bạn nhiều năng lượng hơn.